Leestijd: 2 minuten.
In 2015 is het totale ledental van de in de Tweede Kamer vertegenwoordigde partijen
gedaald van 295.443 op 1 januari 2015 tot 285.851 op 1 januari 2016 – een afname
van 9.592 (3,2%), zo blijkt uit cijfers die zijn verzameld door het Documentatiecentrum
Nederlandse Politieke Partijen (DNPP) van de Rijksuniversiteit Groningen.
Hiermee is voor het eerst het totale ledental onder de 290.000 leden gekomen, een dieptepunt. Ook in 2014 en 2013 nam het ledental af, met 4,4% respectievelijk 1,9%. In 2012, toen er Tweede Kamerverkiezingen werden
gehouden, steeg het gezamenlijke ledental voor het laatst. Momenteel is 2,2% van de
12.777.145 kiesgerechtigden die Nederland bij de Provinciale Statenverkiezingen van
vorig jaar telde, lid van een politieke partij – het laagste percentage in de naoorlogse
periode. In 2010 bedroeg deze zogeheten ‘organisatiegraad’ nog 2,6%.
Getemperd
De teruggang van het totale ledental in 2015 is nog wat getemperd door toedoen van
Voor Nederland (VNL) en de Vrijzinnige Partij. Beide partijen, die de afgelopen jaren
zijn voortgekomen uit afsplitsingen van de Kamerfracties van de PVV dan wel
50PLUS, telden op 1 januari 2016 respectievelijk circa 1.150 en 287 leden. Van
DENK, opgericht door twee leden die uit de Tweede Kamerfractie van de PvdA
waren gezet, is geen opgave van het ledental ontvangen.
De teruggang van het gezamenlijke ledental komt voor een groot deel voor rekening
van de traditionele ‘grote drie’ van de Nederlandse politiek – het CDA, de PvdA en de
VVD. Hun ledentallen daalden het afgelopen jaar het sterkst. Het CDA noteerde een
achteruitgang van 5,5%. De ledenaanhang van de PvdA nam met 6,3% af; die van de
VVD met 8%. Het liberale ledental zakte tot onder de 30.000, waarmee het ongeveer
even hoog is als in het midden van de jaren vijftig. Sinds de eeuwwisseling zijn het
CDA en de VVD circa 40% van hun leden kwijtgeraakt. De PvdA verloor in dezelfde
periode ruim 20%.
Teruggang
Grootste verliezer in 2015 was echter 50PLUS. Vanaf 2011 was de seniorenpartij als
kool gegroeid, maar in 2014, toen voorman Henk Krol in opspraak was geraakt, trad
een scherpe teruggang in waarbij zij ruim een kwart van haar ledental verloor. In 2015
bedroeg het verlies bijna 20%. De teruggang van de SP hield in 2015 aan (2,3%). In
2009 bereikte de partij haar hoogste ledental met ruim 50.000 leden. Sindsdien is het
ledental van de SP gedaald met 17%.
Het ledental van de overige partijen bleef min of meer stabiel. De ChristenUnie
(0,5%), GroenLinks (0,1%) en de SGP (0,2%) verloren licht; D66 (0,6%) en de PvdD
(0,9%) gingen er iets op vooruit. Al met al stonden van de partijen die in de Tweede
Kamer zitting hebben er in 2015 acht in de min. D66, PvdD, VNL en Vrijzinnige
Partij vertoonden groei; de ledenontwikkeling van DENK is onbekend en de PVV
heeft geen leden.
Bekijk hier het volledige overzicht van alle peilingen
Volg Frontbencher op twitter
Like Frontbencher op Facebook